اولين زن برنده جايزه صلح نوبل درقاره آفريقا

1386-06-28	نویسنده زارا مجيدپور - شهرزاد نیوز
	شهرزاد نیوز: بافت مرد سالارانه قبايل آفريقايی، به زنان اين فرصت را نمی دهد که توانايی و خلاقيت خود را پرورش دهند و از قالب زن سنتی، بدر آيند. با وجود اين هنوز زنان انگشت شماری هستند که توانسته اند خود را از سنتهای دست و پا گير و مردانه جامعه اشان برهانند و نامشان را با عنوان "اولين" ها گره بزنند. نام اين دسته از زنان نه تنها مرزهای کشور خودشان را در نورديد بلکه نگاه و توجه مردم جهان را متوجه قابليتهای آنان نمود. "ونگری مآتای" از جمله اين زنان است. در سال 2004، ونگری مآتای، اولين زن در قاره آفريقا بود که بخاطر فعاليتهايش توانست جايزه جهانی صلح نوبل را به خود اختصاص دهد. ونگری، در سال 1940 در يکی از روستاهای کنيا از پدر و مادری کشاورز بدنيا آمد. او بعد از فارغ التحصيلی از مدرسه برای ادامه تحصيل به کشور آمريکا رفت. در سال 1964، توانست در رشته زيست شناسی از کالج بنديکت کانزاس ليسانس خود را دريافت نمايد. سپس در مقطع فوق ليسانس ادامه تحصيل داد و توانست از دانشگاه پيتس برگ فارغ التحصيل گردد. بعد از فارغ التحصيلی از دانشگاه پيتس برگ به کشور خود کنيا بازگشت و در دانشگاه نايروبی در مقطع دکترا ثبت نام کرد. ونگری، اولين زن در آفريقای مرکزی و شرق آفريقاست که توانست مدرک دکترا بگیرد.در سال 1971 او بعنوان استاد در همان دانشگاه مشغول به کار شد. در سال 1969 شوهر ونگری او را طلاق داد. در دادگاه، شوهرش علت طلاق را اينگونه عنوان کرد: ونگری، دارای قدرت تفکر خيلی بالايه و من نمی تونم اونو کنترل کنم. ريس دادگاه با نظر شوهر موافقت کرد. موافقت قاضی با شوهر، اعتراض ونگری را در پی داشت. اعتراض عليه قاضی باعث شد او چندی به زندان فرستاده شود. قاضی از ونگری خواست که بعد از طلاق، فاميل شوهرش "مآتای" را از کنار اسم خود حذف کند. ونگری با زيرکی توانست با اضافه کردن يک حرف به فاميلش هم رضايت قاضی را کسب کند و هم فاميل خود را حفظ نمايد. ونگری مآتای در سال 1977، سازمان غير دولتی "جنبش کمر بند سبز" را تاسيس کرد. جنبشی که از بدو تاسيس تا کنون توانسته بيش از 30 ميليون درخت در سراسر کشور کنيا بکارد. به همين دليل ونگری را "مادر درخت آفريقا"می نامند. نامی که براستی شايسته اوست. اهميت اين کار زمانی بيشتر معلوم می شود که به گزارش سازمان ملل در سال 1989 توجه کنيم. طبق اين گزارشدر ازای هر صد درختی که در آفريقا قطع می شود تنها 9 درخت کاشته می شود به همين دليل خاک در آفريقا به سرعت دچار فرسايش شده، وآبها آلوده می شود. به باور ونگری مآتای، کاشتن درخت يعنی زندگی بهتر برای نسلهای آينده. به همين دليل مردم را به کاشتن درخت تشويق می کند. در سال 1997 ونگری خود را برای انتخابات رياست جمهوری کنيا آماده کرد اما فقط چند روز قبل از انتخابات، حزبش او را از ليست خود خارج ساخت. اگر چه ونگری نتوانست در آن انتخابات شرکت نمايد اما در همان سال به عنوان نماينده به مجلس کنيا راه يافت. در دوران رياست جمهوری " کيباکی"، ونگری به معاونت وزارت محيط زيست کنيا برگزيده شد و از ژانويه 2003 تا نوامبر 2005 در اين سمت ايفای نقش کرد. در دوران رياست جمهوری "دنيل آراپ موی" و پروژه ساختن خانه های لوکس اش که باعث شد صدها درخت قطع گردد، نام ونگری مآتای، بعنوان مخالف پروژه ريس جمهور بر سر زبانها افتاد. مخالفتهای ونگری با ريس جمهور باعث دستگيری او شد، حتی در مواردی او را مورد ضرب و شتم قرار دادند. اما محدوديتها، دستگيری و حتی ضرب و شتم از طرف آراپ موی و عواملش، نتوانست ذره ای خلل در باور ونگری به وجود آورد بر عکس، او جدي تر از گذشته برای تحقق خواست هايش فعاليت کرد. در سال 2004 ونگری مآتای، بخاطر فعاليت در زمينه های محيط زيست، دموکراسی، حقوق بشر و حقوق زنان توانست اولين زن در قاره آفريقا باشد که جايزه صلح نوبل را به خود اختصاص داد. علاوه بر جايزه نوبل، ونگری دهها جايزه بين المللی نيز دريافت نمود که يکی از مهمترين آنها مدال لژيون دو نور فرانسه است. در سال 2006 ريس جمهور وقت فرانسه ژاک شيراک آن را که بالاترين مدال افتخار در فرانسه است به ونگری مآتای اعطا کرد. ونگری، علاوه بر محيط زيست به حقوق بشرو مسايل و مشکلات زنان نيز می پردازد و در اين راه به آنها آموزش می دهد. ونگری مآتای، به مردم در مورد باورهای غلط و خرافيشان هشدار می دهد و تلاش می کند با آموزش درست به مردم از مشکلات موجود بکاهد. مثلا کسانی که ابتلايشان به بيماری ايدز را خواست خدا می دانند و با قبول اين تفکر باطل، ويروس ايدز را به ديگران نيز انتقال می دهند و يا مردانی که برای رها شدن از بيماری ايدز با دختران باکره همبستر می شوند. به نظر ونگری اين گونه باورهای غلط باعث تجاوز و خشونت عليه کودکان در جامعه می شود. در سال 2005 از طرف مجله "تايم " ونگری مآتای يکی از 100 زن قدرتمند جهان معرفی شد. زنانی که خواهان تغيير و تحول در جهانند. بی گمان در بين نامهای نجات دهندگان محيط زيست از تخريب و ويرانی نام ونگری مآتای در صدر خوش می درخشد. ژوهانسبورگ -آفريقای جنوبی zaramajidpour@yahoo.co.uk