هلن سوزمَن، صدای عدالت

1386-08-17	نویسنده زارا مجيدپور – شهرزاد نیوز
	شهرزاد نیوز: نلسون مندلا در کتاب خود از "او" اينگونه ياد می کند: او اولين و تنها زنی بود که با حضورش سلولهای – زندان- ما را می آراست. در جای جای اين کتاب هر جا سخن از" او"ست کلمات مندلا رنگِ احترام می گيرد. اين بانوی مبارز کسی نيست جز هلن سوزمَن. هلن گاورُنسکی در سال 1917 در منطقه جرمستُون ژوهانسبورگ آفريقای جنوبی بدنيا آمد. خانواده او از يهوديان کشور لتوانی بود که به آفريقای جنوبی مهاجرت کردند. در دوران جوانی، زيبا، باهوش و بخاطر وضعيت خانواده اش متمول بود. درسن 20 سالگی به همسری موسی سوزمَن در آمد. از آن به بعد نام او از هلن گاورنسکی به هلن سوزمَن تغيير کرد. ثمره اين ازدواج دو دختر است که در حال حاضر خارج ازآفريقای جنوبی زندگی می کنند. هلن، بعد از پايان تحصيلاتش بعنوان استاد در دانشگاه ويتس واتررندِ ژوهانسبورگ در رشته تاريخ اقتصاد شروع به کارنمود. در دوران 8 ساله ی تدريس در دانشگاه، شاگردان برجسته بسياری را پروراند. دِرِک کی يز، يکی از آنهاست که بعدها به مقام وزارت اقتصاد رسيد. در سال 1948 با قدرت گرفتن حزب ملی و سياست نژاد پرستانه اين حزب، هلن تصميم گرفت آفريقای جنوبی را به مقصد بريتانيا يا آمريکا ترک نمايد. اما چندی بعد از اين تصميم صرفنظر کرد و با دست کشيدن از تدريس به دنيای سياست پيوست. در سال 1953 هلن به عنوان يکی از اعضای حزب متحد به پارلمان راه يافت. هلن زن يهودی انگليسی زبانی بود که در پارلمان پنجه در پنجه مردان ناسيوناليست آفريکانس زبان *می انداخت . در طول 36 سال عضويت در پارلمان، او صدای عدالت بود. او پيشنهاد کرد که با بالا رفتن قيمت طلا در جهان و کسب درآمد بيشتر اين کشور از صادرات آن می توان به وضعيت مسکن، حمل و نقل، تحصيلات و درمان سياه پوستان سرو سامانی داد. اما طرح پيشنهادی او با مخالفت همکارانش در پارلمان مواجهه شد. اعتراض او به سياستِ نژاد پرستی و حمايت او از حقوق شهروندان سياه پوست، او را به چهره ای نامحبوب مبدل ساخت . اين امر تا بدانجا پيش رفت که گاه از طريق تلفن و نامه تهديد می شد. دوران 36 ساله ی عضويت او در پارلمان را می توان به سه دسته تقسيم کرد. 6 سال اول ، او تنها زن عضو پارلمان و تنها زن سياسی کشور خود بود. 13 سال دوم ، او تنها فرد در پارلمان بود که عليه سياستهای تبعيض نژادی دولت اعتراض می کرد. و 18 سال آخر ، به عنوان اولين زن به ديدار نلسون مندلا و ديگر رهبران حزب غير قانونی – در آن زمان - کنگره ملی رفت. هلن، به خاطر موقعيت سياسی اش می توانست از زندانيان سياسی در زندانها ديدار نمايد. او اولين بار در سال 1967 به ديدار آنان رفت. در زمانی که مردم زندانيان سياسی – سياه پوست - را به چشم جنايتکار می نگريستند ديدار اين زن با شهامت از زندانيان از ايمان او به آزادی و دموکراسی حکايت می کرد. نلسون مندلا تاثير حضور هلن سوزمن را بر زندان جزيره روبن اينگونه شرح می دهد: زندانيان سياسی – سياه پوستان – حق داشتن کتاب، روزنامه، و راديو را نداشتند اما بخاطر پافشاری هلن تمام اين اقلام در اختيار زندانيان سياسی قرار داده شد. ورود کتاب و روزنامه برای زندانيان سياسی که اغلب بی بهره از سواد بودند اين فرصت را فراهم کرد که شروع به آموختن نمايند. برخی که خواستار ادامه تحصيل بودند کتابهای آموزشی در اختيارشان گذاشته شد و بعد از چند سال توانستند مدرک تحصيلی دريافت نمايند. زمانيکه دولت نژاد پرست آفريقای جنوبی سعی می کرد اوضاع اين کشور را در سطح بين المللی عادی جلوه دهد هلن سوزمن در ملاقاتهايش با سران ديگر کشورهای آفريقايی مستقل و رهبران اروپا از تبعيض نژادی اين کشور شکوه می کرد و از حقوق انسانی سياه پوستان دفاع می نمود. صدای عدالت خواهی هلن سوزمن در خارج و داخل کشور چون خاری بود در چشم دولت نژادپرست آفريقای جنوبی. روزی هلن، بعنوان عضو پارلمان از وزيری سوال نمود. وزير در پاسخ او با درشتی گفت: سوال تو باعث خجالت آفريقای جنوبی است و هلن بلافاصله جواب داد: سوال من باعث خجالت نيست جواب تو باعث خجالت آفريقای جنوبی است. عملکرد هلن سوزمن در دوران حاکميت دولت آپارتايد، باعث اميدواری هزاران زن و مرد اين کشور از نژادهای متفاوت بود. هلن بخاطر مبارزه در راه آزادی و دموکراسی، حقوق بشر و حقوق زنان بارها مورد تقدير قرار گرفت. او 28 دکترای افتخاری از دانشگاههای چون آکسفورد، هاروارد، کمبريج، و کلمبيا دريافت نمود و دوبار نامزد دريافت جايزه صلح نوبل شد. با فروپاشی دولت آپارتايد، نلسون مندلا به عنوان ريس جمهور بر سر کار آمد. دوران رياست جمهوری او را می توان دوران طلايی سياست در آفريقای جنوبی ناميد. در زمان نوشتن قانون اساسی جديد در سال 1996 هلن سوزمن در کنار نلسون مندلا قرار گرفت. تحصيلات عالی، تجربه و تحقيقات هلن باعث می شد که حرفهای او از منطق سرچشمه گيرد. سياستهای تابو اِمبِکی ريس جمهور، بارها صدای اعتراض هلن سوزمن را بلند کرد. اِمبکی، دومين ريس جمهور و جانشين نلسون مندلا است اما روش او با روش مندلا که تحسين دنيا را برانگيخت بسيار با هم متفاوتند. هلن در مصاحبه ای گفت که از عملکرد حزب کنگره آفريقا- به رهبری امبکی- بسيار نااميد است . حزبی که او تلاش بسياری نمود تا به قدرت برسد. او اضافه می کند که سياه پوستان فقير هيچ فايده ای از- فروپاشی آپارتايد - روی کار آمدن حزب کنگره ملی نبرده اند آنها همچنان فقيرند. در مقابل، دولت آفريقای جنوبی مثل "ملوان مستی" می ماند که پول اين کشور را به جای سرمايه گذاری در پروژه های اشتغال زا صرف خريد جت های شخصی و تجهيزات نظامی می کند. هلن سوزمن که خود عمری برای دفاع از حقوق سياه پوستان تلاش نمود رئيس جمهور را به باد انتقاد می گيرد و می گويد: حتی يک لحظه هم فکر نکنيد که امبکی – ريس جمهور- ضد سفيد پوست نيست. او ضد سفيد پوستان است. او از نگرانی خانواده های سفيد پوست آفريقای جنوبی می گويد که نگرانند ريس جمهور آفريقای جنوبی با سفيد پوستان کشورش همان کاری را کند که موگابه با مردم سفيد خود انجام داد. هر چند او باور دارد که آفريقای جنوبی به راه زيمباوهِ موگابه نخواهد رفت، اما رئيس جمهور تابو امبکی را مورد سرزنش قرار می دهد و حمايت بی دريغ او را از موگابه و عدم توجه او به مساله ايدز- دومين کشور آلوده به ايدز- را عواملی می داند که باعث شده سرمايه گذاران خارجی تمايلی به سرمايه گذاری دراين کشور نداشته باشند. البته عدم وجود امنيت عامل ديگريست که سرمايه گذاران خارجی را از آوردن سرمايه اشان به اين کشور باز می دارد. هلن، وجود قانون (بی بی) يا قانون " توانمندسازی اقتصادی سياهان" را در آفريقای جنوبی تبعيض آميز می داند. رئيس جمهور و دولتش بر سازمانهای اداری و اقتصادی فشار می آورند که برای استخدام سياه پوستان را در اولويت قرار دهند. اگر چه فرد رنگين پوستی،يا هندی تباری يا سفيد پوستی گزينه بهتری برای آن کار باشند. اين قانون کار با قانون اساسی کشور مغايرت دارد. قانون اساسی اين کشور به صراحت اعلام کرده است که هيچ تبعيضی نبايد بين افراد بخاطر رنگ پوست،جنسيت و مذهبشان وجود داشته باشد. بخاطر وجود اين قانون و عدم وجود امنيت است که در طول 10 ساله گذشته يک پنجم سفيد پوستان آفريقای جنوبی اين کشور را به مقصدهایی چون استراليا، نيوزيلند، انگلستان و آمريکا ترک نموده اند . روند مهاجرت هر ساله شتاب بيشتری می گيرد. عمده مهاجران را افراد تحصيلکرده ی متخصص و کاردان تشکيل می دهند. آنان علت ترک کشورشان را عدم وجود امنيت شغلی و جانی اعلام می کنند. سفيدپوستان حدود 10 درصد جمعيت اين کشور را تشکيل می دهند. 1-زبان آفريکانس زبان سفيد پوستان هلندی تبار و رنگين پوستان اين کشور است. 2- قانون "بلک اکونومیک ایمپاورمنت": بر اساس اين قانون تمام سازمانها و ادارات اقتصادی و غير اقتصادی موظفند افراد سياه پوست را در اولويت استخدام خود قرار دهند. به عنوان مثال اگر شرکتی بخواهد از دو گزينه 1- سفيد پوست يا رنگين پوست، با تجربه 15 سال 2- سياه پوست با تجربه 1 سال يکی را استخدام کند می بايست طبق اين قانون گزينه 2 را انتخاب نمايد هر چند که گزينه اول بهتر باشد. ژوهانسبورگ - آفريقای جنوبی zaramajidpour@yahoo.co.uk